Lezing over de ‘Steenstraat’ van Den Bosch naar Best en Luik
BOXTEL – Ruud van Nooijen uit Boxtel is geen onbekende als het gaat om het verzorgen van lezingen. Zijn nieuwste lezing gaat over de ‘Steenstraat, loopende van buyten de Vughter Poort der Stad ’s Hertogenbosch tot Best’. Die weg liep later door tot Eindhoven en Luik. Ruud gaf de lezing als ondertitel meer: Van Kassei tot zoab.
De lezing, die rijkelijk voorzien is van beeldmateriaal begint met de wegen en de aanleg van wegen in Nederland en een schets van de zeventiende en achttiende eeuw. Daarna spitst de inleider zijn verhaal toe op de weg van ’s-Hertogenbosch naar Luik en de vraag waarom die weg er moest komen en de voorbereidingen op de aanleg.
In de loop van de voordracht komen ook de problemen aan bod die de bouwers ondervonden en alle zaken die met aanleg en exploitatie te maken hadden. Dat gaat uiteraard gepaard met nostalgische plaatjes en prenten.
De weg was zo belangrijk, omdat Staats-Brabants in de zeventiende en achttiende eeuw fungeerde als doorvoergebied voor veel goederen. Er was een groeiend handelsverkeer naar en van het oosten en zuiden van het land en dat eist meer aandacht voor de kwaliteit van wegen. Toen er een handelsoorlog ontstond tussen het Prinsdom Luik en de Oostenrijkse Nederlanden, was het gevolg dat handelsverkeer vanuit Luik de haven van Antwerpen niet meer kon bereiken. De alternatieve routes liepen via Breda en ‘s-Hertogenbosch.
Tolhuizen
Zo komen tal van andere interessante zaken aan de orde. Ook de financiering van de weg in een onderwerp. Die werd met particulier geld aangelegd en om de ‘vier kwartier gaans’ kwam een tolhuis. Met de tolgelden konden rente en aflossing voldaan worden. In 1741 komt er toestemming om de weg aan te leggen.
Er lagen meteen andere gemeentes op de loer, want de weg was gepland via Boxtel, maar Oirschot deed pogingen om de weg die richting op te krijgen. Er werd snel 400.000 gulden bijeengebracht en in april 1742 werd aan het eerste deel van het traject tussen de Hintamerstraat en Vughterpoort in Den Bosch begonnen.
Toen Best werd bereikt, was het geld op en tussen Best en Eindhoven lag alleen maar het zandbed. Toen bleek ook dat de tolopbrengsten lager waren dan verwacht. Pas in 1818 was het laatste deel gereed. Op Nederland grondgebied ligt de steenweg over een afstand van 52,6 kilometer. Na Eindhoven gaat de weg naar Valkenswaard en zo via het Belgische Hasselt en Tongeren naar Luik.
Kringen die gebruik willen maken van het aanbod van Ruud van Nooijen om een lezing te houden, kunnen contact met hem opnemen via e-mail: ruudvannooijen@ziggo.nl of telefonisch 06 2625 8929.