ArcheoLoon 2019

Op zondag 13 oktober 2019 in het weekend van de Nationale Archeologiedagen organiseerden enkele heemkundekringen in Midden-Brabant in samenwerking met de AWN, de Vereniging van Vrijwilligers in de Archeologie, en in afstemming met de gemeentelijk archeoloog van de gemeente Tilburg het evenement ArcheoLoon 2019. Dit vond plaats in “In den Uilenhoek” in Loon op Zand.

Het evenement

Zo’n 150 bezoekers, jong en oud, genoten op een zonnige zondagmiddag van een kennismaking met archeologie. Amateurarcheologen en detector-amateurs uit de regio exposeerden hun vondsten en gaven daar enthousiast uitleg bij. Die vondsten varieerden in ouderdom van stenen gereedschappen uit de vroege steentijd (meer dan 12.000 jaar geleden) tot objecten uit de negentiende en de twintigste eeuw. Opvallend was een antiek pistool dat is gevonden in de rieten kap van een boerderij. Ook waren er twee lezingen die druk werden bezocht. Stijn Heeren (VU Amsterdam) gaf uitleg over het project Portable Antiquites of The Netherlands (PAN) en maakte op boeiende wijze duidelijk waarom het zo belangrijk is dat amateurs – juist ook diegenen die zoeken met een metaaldetector – hun vondsten melden. Dat is van belang voor de wetenschap en vinders hoeven hun vondsten niet af te staan en hun vindplaats ook niet prijs te geven aan de grotere buitenwereld. Paul Faes vertelde over zijn reconstructie van stadia waarin het grote Duitse munitiedepot dat de Duitsers tijdens de Tweede Wereldoorlog aanlegden tussen Loon op Zand en Kaatsheuvel werd opgeblazen (door de Duitsers zelf). Dat gebeurde deels op Dolle Dinsdag en deels tijdens het begin van de geallieerde Operatie Market Garden. De ontploffingen op de M.A.St. (Munitions Ausgabe Stelle) werden tot ver in de omtrek gezien en gehoord en er blijkt zelfs een filmpje te bestaan waarop zij te zien zijn. Een aantal van de grote kraters ligt nog in het bos – samen met andere sporen als loopgraven – en door alle informatie te combineren met luchtfoto’s van de RAF kan Faes nauwkeurig aangeven wanneer welke krater ontstond. Ook over de inrichting van het kamp maakt zijn onderzoek veel duidelijk.

Heel leuk was verder dat er verschillende mensen binnenliepen met gevonden voorwerpen om die te laten determineren en te bepalen wat de waarde ervan was.

Het geheel had uiteraard tot doel om mensen in aanraking te brengen met archeologie. Dat gebeurde tijdens dit archeologieweekend ook al op vrijdagavond met een viertal lezingen in het Natuurmuseum Brabant te Tilburg en op zaterdag tijdens een ‘buitendag’ met diverse activiteiten bij Landgoed Bosch en Duin (Udenhout), georganiseerd door de gemeentelijk archeoloog van de gemeente Tilburg.

Jeugd

Op zondagmiddag kon de jeugd in een naastgelegen bosje met de metaaldetector muntjes opsporen die zij in een zelfgemaakt Romeins geldbuideltje mee naar huis konden nemen. Ook konden kinderen proberen van scherven weer een hele pot te maken, om vervolgens een goede tekening te maken van de nog ontbrekende stukjes en voor de kleintjes was er een archeologisch memoriespel in een zandbak.

Initiatief

ArcheoLoon 2019 is een activiteit van heemkundekringen uit Midden-Brabant, met name van Loon op Zand (Loon op ’t Sandt), Oisterwijk e.o. (De Kleine Meijerij), Nieuwkuijk e.o (Onsenoort), Udenhout (’t Schoor) en Kaatsheuvel (De Ketsheuvel). Van groot belang was ook de ondersteuning vanuit de AWN die er grote waarde aan hecht als de afdeling Midden-Brabant weer op eigen benen kan gaan staan. De deelname van de gemeente Tilburg – die dus ook een eigen lezingenavond en dag in dit weekend vulde – is belangrijk omdat een goede samenwerking voor beide partijen (vrijwilligers en liefhebbers enerzijds en de overheid anderzijds) voor de archeologiebeoefening van groot belang is. De gemeentelijk archeoloog is gebaat bij een brede interesse onder de bevolking. Het is goed dat nieuwe kennis over de eigen omgeving onder de mensen komt en in het politieke spanningsveld waarin een gemeente opereert, is het van belang dat ervanuit ‘de bevolking’ actieve interesse zichtbaar is archeologie.

Het was een eenvoudige, informele en vooral gezellige bijeenkomst waarbij iedereen spontaan met elkaar in gesprek raakte. Alle activiteiten in dezelfde ruimte die zodanig was ingedeeld dat niemand last van elkaar had. Dankzij enkele gulle sponsoren en medewerking van de AWN bleven de kosten voor de heemkundekringen beperkt. Met tafels en stoelen kom je al een heel eind en vitrines konden worden geleend bij heemkundekringen in de buurt.

Informatie

keesvankempen@brabantsheem.nl