Bruidstaart en andere gebruiken rondom het huwelijk
Een huwelijk is een belangrijke stap in het leven van mensen. Hoewel de praktijk anders is, trouwen de meeste mensen nog steeds met de wens om een heel leven lang samen te blijven. Is verliefdheid nu de basis van een relatie, nog niet zo lang geleden speelden zakelijke belangen een grote rol bij het kiezen van een huwelijkspartner en had de familie daarover veel te zeggen. ‘Liefde komt met de jaren’ vond men en een huwelijk was geslaagd als man en vrouw wisten dat ze moesten ‘geven en nemen’.
Nu kun je heel goed zonder een partner en kinderen gelukkig worden. Maar voordat ouderen AOW kregen in 1957 was het belangrijk dat je kinderen had die voor je konden zorgen als je zelf te oud was om dat te doen. En om kinderen te krijgen, moest je getrouwd zijn. Vooral vrouwen werden geplaagd als ze op latere leeftijd nog vrijgezel waren. Men vond dat ‘oude vrijsters’ die de ‘de ware Jacob’ nog niet hadden gevonden. Niet getrouwd zijn betekende dat je bij je ouders of getrouwde broer of zuster moest blijven wonen, of als inwonend dienstmeid een betrekking moest zien te vinden.
Omdat een trouwfeest een belangrijk markeringspunt in het leven van mensen is, hebben veel rituelen een boodschap die wij nu niet meer weten. Bijvoorbeeld de symboliek van de bruidstaart. Bruid en bruidegom moeten hem samen aansnijden, want het is hun eerste gezamenlijke handeling en dat mag niet verkeerd gaan. In een echte bruidstaart hoort ook een bitterkoekjesvulling, want zoet en bitter is het huwelijk. En tot slot moet je een stukje bruidstaart (het liefst met marsepein) bewaren, want dat brengt geluk in het eerste jaar.
Ineke Strouken was 32 jaar directeur van het Nederlands Centrum voor Volkscultuur, later Kenniscentrum Immaterieel Erfgoed Nederland. Via boeken, artikelen en radio-uitzendingen vertelt ze over de (historische) achtergronden van tradities. Van haar hand zijn Bruidssuikers en wittebroodsweken, gebruiken rondom het huwelijk(1993) en Bruidssuikers en wittebroodsweken, speciaal nummer van het Alledaags Leven (2009). Strouken is bestuurslid van Brabants Heem en is portefeuillehouder immaterieel erfgoed en erfgoedtoerisme. Meer informatie: www.inekestrouken.nl.
U kunt mij bereiken via info@inekestrouken.nl
