Dag van de Brabantse Volkscultuur: Roken en de productie van sigaren en sigaretten in Brabant
Roken en de productie van sigaren en sigaretten in Brabant zijn het thema van de dag van de Brabantse Volkscultuur op zaterdag 28 oktober in Valkenswaard. De dag wordt gehouden in de foyer van cultureel centrum Carolus aan de Oranje Nassaustraat 8. De dag duurt van 10 tot 17.00 uur.
Zolang is het nog niet geleden dat een goede gastheer of gastvrouw het favoriete sigarettenmerk van zijn of haar gasten in huis haalde en glazen op tafel zette met ‘rokertjes’. Voor opa werd een kistje sigaren neergezet en op zijn verjaardag kreeg hij dozen vol. Tot ver in de jaren tachtig mocht overal gerookt worden: op het werk, in de klas, in de trein. Pas een tiental jaren terug werd roken verbannen naar de buitenlucht en zelfs op perrons van stations zijn nu rookzones. Roken was minstens 150 jaar lang een volledig geaccepteerd genot. Vanaf ongeveer 1860 werd het roken, eerst van sigaren en vanaf de Eerste Wereldoorlog ook van sigaretten, mateloos populair. Roken bood niet alleen fysiek genot, het was – en is –nauw verbonden met sociale status, leefstijl en imago. Zo was de rokende vrouw lang een taboe, tot na de Tweede Wereldoorlog de ‘moderne’ vrouw geacht werd op zijn tijd een sigaret op te steken.
Vanaf het eind van de negentiende eeuw werd Noord-Brabant internationaal toonaangevend in de sigaren- en sigarettenproductie. Tientallen grotere en kleinere fabrieken produceerden voor de wereldmarkt. Valkenswaard was zo’n centrum – pas vrij recent kwam daar een einde aan. Nu worden alleen nog in Duizel sigaren geproduceerd. De bijbehorende reclame-uitingen hebben tal van herinneringen nagelaten, in emaillen reclameborden, sigarenbandjes en -blikjes, en in de collectieve herinnering. Tijdens de Dag van de Brabantse Volkscultuur op zaterdag 28 oktober 2018 in Valkenswaard laten we al deze aspecten van roken in het recente verleden de revue passeren. Hoe roken geluk bracht!
De dag van de Brabantse Volkscultuur begint om 10 uur met een inleiding van Arnoud Jan Bijsterveld. Sprekers zijn deze dag verder burgemeester Anton Ederveen van Valkenswaard, dr. Henk van Mierlo, Kitty de Leeuw, Bas Bierkens en Tom Bodde. Er zijn rondleidingen in de Valkerij en Sigarenmuseum, het Nederlandse Steendrukmuseum en er is een wandeling door het centrum van Valkenswaard.
De dag is een initiatief van Stichting Brabants Heem, Erfgoed Brabant, Tilburg University, Historische Vereniging Brabant en Weerderheem.
Aanmelden kan tot 20 oktober door een email te sturen naar info@erfgoedbrabant.nl onder vermelding van Aanmelden Dag Volkscultuur. Kosten voor leden (en hun partners) van bij Brabants Heem aangesloten kringen en leden van de Historische Vereniging Brabant bedragen 22,50 euro. Niet-leden betalen 27,50 euro. Na aanmelding wordt een factuur gestuurd.
