Heemkring Molenheide: ‘Geef elk oorlogsslachtoffer een gezicht’
Achtentachtig oorlogsslachtoffers. Dat was na de Tweede Wereldoorlog de droeve optelsom voor Gilze, Rijen, Hulten en Molenschot. Achtentachtig inwoners, jong en oud, die door gruwelijke oorlogshandelingen het leven lieten. Wie waren zij? Onder welke omstandigheden kwamen zij om het leven?

De familie Sikkenga
Heemkring Molenheide wil meer over hun achtergronden ontdekken. Door hun levensverhaal te vertellen en foto’s te achterhalen wilde heemkring al die slachtoffers een gezicht geven. Want hoe lang geleden ook, het blijft belangrijk hen te herdenken. De archieven vertellen van alles, maar er is ook de hulp van nabestaanden nodig. Wie kent het levensverhaal van een of meer slachtoffers? Wie heeft nog foto’s op zolder waarmee we de slachtoffers letterlijk een gezicht kunnen geven?
Enkele jaren geleden stelde de heemkring de documentaire ‘Overleven in de schaduw van het vliegveld’ samen. En bracht op die manier de Tweede Wereldoorlog in onze vier dorpen weer voor het voetlicht. Volle zalen zagen de indrukwekkende beelden en de rampzalige gebeurtenissen langstrekken. De bombardementen, de verwoeste huizen, hele straten in puin. Gevolgd door die lange aangrijpende lijst met de namen van de slachtoffers. Wie waren al die mensen, hele gezinnen soms, die de dood vonden? Achtentachtig slachtoffers, variërend in leeftijd van drie maanden tot 69 jaar.
Voortborduren

Fransje Verheijen, Gilze 4-3-1945
‘Geef elk oorlogsslachtoffer een gezicht’ heet het project en daarmee sluiten de heemkring aan bij dat van het Regionaal Archief Tilburg – ‘Bevrijd van de vergetelheid’. De heemkring daarover: “Met de slachtofferlijst en vrijwel alle bidprentjes beschikken we over essentiële gegevens waar we op voortborduren. Zo kunnen we – soms met hulp van familieleden – het verhaal van enkele slachtoffers al vertellen. Van Fransje Verheijen bijvoorbeeld, achtjarig jongetje uit Gilze dat melk ging halen voor zijn familie en bij de inslag van een V1 uitkwam. Van de vijftienjarige Riet Leenaars uit Rijen, die in het schootsveld stond van een militair die op hun boerderij zijn geweer aan het schoonmaken was. Van de 69-jarige Maria Bink-Diepstraten uit Molenschot die – notabene op de dag dat haar dorp bevrijd werd – met haar rolstoel de schuilkelder niet in kon en overleed als gevolg van een granaatscherf. Van moeder Sikkenga en zes van haar kinderen, op slag dood in hun schuilkelder bij een gruwelijk bombardement. Maar ook van Joan Smeekens (21) en Gust Ermes (24) die allebei in Duitsland stierven na een noodlottige gang langs verschillende kampen met dwangarbeid en mishandelingen.”
Wie helpt ons?
Op https://wikimiddenbrabant.nl/Categorie:Oorlogsslachtoffers_Gilze,_Rijen,_Hulten,_Molenschot vind je deze en alle andere slachtoffers terug van die lange, lange lijst, verdeeld over de vier dorpen. Van een enkeling kennen we het verhaal of een stukje ervan. Maar van de meesten is er behalve naam en overlijdensdatum nog niet zo veel bekend. Wie helpt ons de levensverhalen van deze dorpsgenoten zo volledig mogelijk te maken? Wie heeft ontbrekende informatie in de vorm van verhalen of foto’s? Laat het ons per mail weten via info@heemkringmolenheide.nl en vermeld daarbij ‘Schrijversteam Wiki Gilze en Rijen-oorlogsslachtoffers’.
foto boven: Monument oorlogsslachtoffers – kerkhof Gilze, beeldmerk van het project ‘Geef elk oorlogsslachtoffer een gezicht’. (Foto collectie Heemkring Molenheide)