‘Oud’ en ‘nieuw’ regionalisme in Europa: het geval Noord-Brabant

Als reactie op globalisering en ‘het falen van de natiestaat’ zien we in het hedendaagse Europa – ook in Noord-Brabant – een herlevend nationalisme en regionalisme. Regionalisme – simpel gezegd nationalisme op regionaal niveau – is echter ouder dan vandaag. Vanaf de negentiende eeuw hebben we in Europa verschillende golven van regionalisme gezien. Noord-Brabant is daar een mooi voorbeeld van.

Ook nu nog neemt regionalisme uiteenlopende vormen aan: er zijn regio’s die zich vooral op zichzelf richten en uitgaan van ‘eigen volk eerst’. Maar er zijn ook regio’s die de voordelen van globalisering proberen te verzoenen met een sterke regionale identiteit. Dat laatste noemen we ‘glocalisering’.

Heemkundigen en heemkundekringen spelen een bijzonder rol in de geschiedenis van het regionalisme. Waar stonden zij vroeger en waar staan ze nu? Aan de hand van het voorbeeld van Noord-Brabant zal ik in mijn lezing de verschillende vormen van ‘oud’ en ‘nieuw’ regionalisme bespreken.

Benodigdheden: beamer, scherm

e-mail:a.j.a.bijsterveld@tilburguniversity.edu

Prof. Dondersstraat 77

5017 HJ Tilburg

tel. 013-5821905

Prof. dr. Arnoud-Jan Bijsterveld (Waalre 1962) is historicus en studeerde middeleeuwse geschiedenis aan de Katholieke Universiteit Nijmegen en de Universiteit van Amsterdam. In 1993 promoveerde hij aan de Vrije Universiteit te Amsterdam. Hij was werkzaam als onderzoeker en docent aan verscheidene universiteiten in binnen- en buitenland (Luik, Princeton, Leuven, Venetië) en in het voortgezet onderwijs. Sinds 1999 is hij bijzonder hoogleraar Cultuur in Brabant aan Tilburg University, waar hij zich bezighoudt met onderwijs, onderzoek en ondersteuning op het gebied van de lokale en regionale geschiedenis, cultureel erfgoed en identiteit. Daarnaast is hij sinds 2004 universitair hoofddocent bij het Departement Sociologie aan de TiU, in welk kader hij colleges sociaal-culturele en middeleeuwse geschiedenis verzorgt. Hij maakt deel uit van verschillende tijdschrift- en jaarboekredacties en heeft als bestuurslid van verscheidene organisaties een actief aandeel in de organisatie van studiedagen en symposia op het terrein van de regionale geschiedenis en volkscultuur. Als adviseur is hij betrokken bij de beleidsontwikkeling van cultuurhistorische organisaties en instellingen en van provincie en gemeenten.