Poolse strijders in Midden-Brabant
Op donderdag 9 november is bij heemkundekring Onsenoort een lezing te beluisteren over Poolse strijders in Midden-Brabant gedurende de winter van 1944-1945. De inleider op die avond is Frans Ruczynski, zoon van één van de strijders en tevens voorzitter van het Generaal Mazcek Museum in Breda. De lezing is in Het Oude Tramstation, Heusdenseweg 16 te Elshout, begint om 19.30 uur en de entree bedraagt 4 euro , incluis kop koffie/thee bij binnenkomst. Opgave vooraf: 0416-320995 of bestuur@hkkonsenoort.nl.
Het is al weer bijna 75 jaar geleden dat het zuiden van Nederland werd bevrijd van de Duitsers. Dat ging niet zonder slag of stoot en daarover is veel bekend. Het waren vooral de Canadezen en Schotten waaraan wij hier onze bevrijding te danken hebben. Toch wordt vaak vergeten dat ook de Poolse strijders een belangrijk aandeel hebben gehad in de strijd om de bevrijding van Brabant. Hoewel zij, komende vanuit België, vooral strijd geleverd hebben in West Brabant, denk daarbij aan de bevrijding van Breda op 29 oktober 1944. Na de bevrijding van Brabant raakte de Poolse 1e pantserdivisie betrokken bij de verdediging langs de Maas, toen de scheidslijn tussen bevrijd en bezet gebied, een gebied vanaf de Moerdijk tot Oss. Een Poolse commandant gaf toen o.a. opdracht om het gehele gebied vanaf Heusden tot en met Bokhoven te evacueren.
Een belangrijk aandeel hadden de Polen ook in de strijd om de Overdiepse Polder nabij Kapelsche Veer die vanaf 28 december 1944 tot 31 januari 1945 duurde. Alleen al bij deze strijd waren de militaire verliezen 1200 man; gesneuvelden, gewonden, vermisten en krijgsgevangenen. Dit alles had te maken met het Ardennenoffensief wat de Duitsers hadden ontketend tijdens de Kerstdagen van 1944. De Overdiepse Polder was daarbij aangewezen als bruggenhoofd voor de Duitsers om snel de Maas over te kunnen steken richting Antwerpen. In het Land van Heusden en Altena waren toen 16.000 Duitse militairen gelegerd.
Maar waarom is er zo weinig bekend over het aandeel dat de Polen hebben geleverd? En hoe is het mogelijk dat een bezet land als Polen voor de bevrijding van Brabant zoveel heeft betekend? Na de bevrijding zijn veel Poolse oud-strijders uitgezworven over de gehele wereld. Waarom gingen zij niet gewoon naar huis, zoals de Amerikanen en Canadezen? Ook in onze omgeving kennen wij namen van Poolse strijders die hier gebleven zijn als; Adamnowski, Frodyma, Holubiak, Kmiolek, Kowalczyk, Urbanika, Zielonko etc.. Op al deze vragen zal de inleider een antwoord geven.
